Sigorta başlangıç yılına göre değişen emeklilik sistemi, 1994, 2008 ve 18 yıllarında çalışmaya başlayanlar için alternatif emeklilik modelleri sunuyor. 3.600, 4500 ve 5400 prim günü üzerinden oluşturulan modellerle, belirli koşulları sağlayan vatandaşlar erken yaşta emeklilik imkânı elde edebilecek. Yaş, prim günü ve sigortalılık süresi gibi kriterler dikkate alınarak belirlenen bu düzenleme, milyonlarca çalışan için çeşitli emeklilik seçeneklerini mümkün kılıyor.
Giriş tarihine göre emeklilik koşulları tekrar düzenleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son yeniliklerle, sigorta başlangıç yılına göre şartları yeniden düzenleniyor. 94, 08 ve 18 yıllarında işe giren sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim üzerinden kısmi emeklilik fırsatı sunuluyor. Emeklilik yaşı ve sigortalılık süresi dikkate alınarak oluşturulan bu sistemler, erken yaşta emekli olmayı hedefleyen vatandaşlara alternatif çözümler getiriyor.
3600, 4500 ve 5400 günle emeklilik hesabı
Türkiye’de emeklilik sistemi, ilk işe başlama yılına bağlı olarak değişiyor. 1994, 2008 ve 2018 gibi kilit yıllarda sigortalı olanlar için çeşitli gün sayısıyla erken emeklilik yolları sunuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu alternatif hesaplamalar, eksik prim günü bulunan ya da çalışma süresi sınırlı kalan çalışanlara yeni fırsatlar tanıyor.
1994 öncesi için 3600 gün formülü
9 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan vatandaşlar, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.600 gün prim koşullarını yerine getirdiğinde kısmi emeklilik hakkı kazanabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 50, erkeklerde ise elli beş olarak belirleniyor. Kesintili çalışma geçmişi olanlar için bu model avantajlı bir seçenek sağlıyor.
2008 girişlilere 4500 günle emeklilik yolu
2000 ve sonrası sigorta başlangıcı olan sigortalılar için erken emeklilik şartları biraz daha zor. Bu kişiler, 4.500 gün prim ve 25 yıl çalışma ile emekli olabiliyor. Kadınlar 58 yaşında, erkeklerde 60 emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, düzenli prim ödeyen ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta güçlük yaşayan çalışanlara kolaylık sağlıyor.
2018 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar için 5400 günlük model
2008’den sonra SGK kaydı açılanlar için en yüksek erken emeklilik koşulları uygulanıyor. Bu çalışan kişiler için 5.400 günlük prim ve 25 yıl çalışma süresi aranıyor. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkekler 60 yaşında emeklilik hakkı elde ediyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az yüzde 40 sağlık raporu sahip olan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim gün sayısı ve çalışma yılı, engellilik oranına göre değişiyor:
– %40 ila %49 arası için 18 yıl ve 4.100 gün,
– %50–59 arası için on altı yıl ve 3700 gün,
– %60 üstü için 15 yıl ve 3.960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilikte sağlık raporu şart
İş gücünün büyük kısmını kaybeden bireyler, sağlık kurulu raporu ile 1800 prim günü temelinde emekliliğe başvurabiliyor. Bu hak, sadece iş gücü kaybı kalıcı olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra çalışma durumunda maaş iptal ediliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Bakım yükü taşıyan anneler için özel bir avantajlı sistem uygulanıyor. Bu annelerin prim günlerine yıllık %25 oranında artış sağlanıyor. Aynı zamanda bu ek primler, emeklilik yaşından eksiliyor. Böylece kadınlar daha erken emekli olma hakkı kazanıyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik planınızı, ilk SGK girişinize göre belirleyin.
-
Eksik primlerinizi, borçlanma seçenekleriyle tamamlayın.
-
Engelliyseniz, malulen emeklilik gibi ek avantajları değerlendirin.
-
Engelli evladınız bulunuyorsa, ek prim avantajlarından yararlanarak emeklilik yaşınızı kısaltabilirsiniz.