The Crown: Netflix dizisi İngiltere’de neden tartışma yarattı?

Güncelleme 26 dakika ilkin

Netflix’in İngiliz Kraliyet Ailesi’ni mevzu alan dizisi The Crown, beşinci sezonuyla Çarşamba günü geri dönüyor. 

Ana karakterler bu sezonla yeni oyuncular tarafınca canlandırılacak. Sadece karakterlerden fazlaca dizi, “zamanı çarpıtma” eleştirileri ile konuşuluyor.

Netflix, eski İngiltere Başbakanı John Major ve oyuncu Judi Dench’in eleştirilerini, dizinin “kurgusal bir drama” bulunduğunu savunarak yanıtladı.

BBC Kültür Editörü Katie Razzall, peş peşe izlediği 10 bölüm üstünden son sezonu ve beraberindeki tartışmaları başlıklar üstünden değerlendirdi.

Bu dizi günümüze yaklaştıkça, gerçek ve kurgunun ne olduğu daha ehemmiyet kazanıyor. 

90’lı yıllarda geçen sezonda, 60’lı yaşlarının ortasındaki Kraliçe Elizabeth’i, Imelda Staunton görkemli bir halde canlandırıyor. Kraliçe’nin evlatlarının birliktelikleri birer birer başarısız oluyor.

Tartışmalı bir halde dizi, Kraliçe’nin eşi Prens Philip ile kendisinden 32 yaş minik olan Lady Romsey içinde bir ilişki bulunduğunu senaryolaştırıyor.

Jonathan Pryce tarafınca canlandırılan Edinburgh Dükü, aldatma iddiasını reddederken, Kraliçe’ye evlilikleriyle ilgili “mutsuz” bulunduğunu da söylüyor.

Fakat The Crown öylesine akla yatkın ve öylesine insani ki, genel bir izleyicinin dramayı gerçeklikten ayırt etmesi olanaksız.

Kraliyetle ilgili asla bilemeyeceğimiz gerçeklerin yokluğunda, kurgu bu boşluğu dolduruyor ve birçokları için de dizi gerçek yaşam oluyor.

Kraliçe’nin ölümünden fazlaca kısa bir süre sonrasında, üstelik dizideki birçok karakter hala hayattayken, bunu editoryal olarak haklı çıkarmak daha zor hale geliyor.

Eski başbakan, bazı görüntüler üstünden diziyi hedef almıştı. Söz mevzusu bölümde Prens Charles, Kraliçe’den tahttan feragat etmesini istiyordu. John Major dizideki bu bölümün “fena niyetli bir saçmalık” bulunduğunu savundu.

Gerçek hayatta bunaltıcı olduğu yorumuyla alaya alınmış önde gelen eski başbakan, The Crown’ın bu sezonunda tam tersi bir şahıs olarak tasvir ediliyor.

Jonny Lee Miller’ın canlandırdığı Major, Charles ile Diana arasındaki zor boşanma sürecinde mühim bir rol oynarken gösteriliyor.

Tereddütlü, derinden ve sosyetik ses tonu, kendine özgü bakışı, saç kesimi, ifadeleri ve doğal giysileri ile Elizabeth Debicki, Diana’nın adeta kendisi olmuş.

Debicki tek kelimeyle muhteşem.

Fakat dizinin ele almış olduğu dönemdeki Prens Charles’i canlandıran Dominic West, elinden geleni yapsa da, inandırıcı olamayacak kadar nazik ve yakışıklı…

Beşinci sezonda BBC de karakterlerden biri oluyor ve kurumun odağında olduğu sahneleri izlemesi kolay değil.

Kraliçe 2. Elizabeth’in BBC’ye bağlılığının karşısına Prenses Diana’nın Panorama programına verdiği mülakat ve bu mülakatın iyi mi ayarlandığına ilişkin tartışmalar konuluyor.

BBC bu mülakatı tekrar asla yayımlamayacağını duyurmuştu. Dizi ise o röportajı tekrardan yaratıyor.

Aynı periyodu özetleyen başka bir kraliyet odaklı dizi de benzer şekilde bu sahneyi ele alırdı bir ihtimal fakat gene de bu sahnenin yaşayan kişiler üstünde yaratacağı etkiyi düşünmemek güç. Sahne, “Dizi bu denli yakın ve sıkıntılı bir döneme varmadan bitmeliydi” diyenlerin değirmenine de su taşıyor.

Dizinin yaratıcısı ve yazarı reddetse de, The Crown’un bir bölümünün 10 milyon sterline mal olduğuna inanılıyor. 

Bu sezonda ise harcanan paranın bir sorun olmadığı görünüyor.

Hong Kong’un Çin’e devredildiği törenin canlandırılmasından, kraliyet evlerine ve saraylarına kadar önümüze seriliyor.

Yaşlanan Kraliyet yatı Britannia ile Kraliçe 2. Elizabeth içinde da metaforik bir bağlantı kuruluyor ve Kraliçe’nin kendisinin de eski döneme biri olduğu izlenimi veriliyor.

Yazarların bu anlatıma neden başvurduğunu anlayabiliyorum fakat kurulan paralellikler abartı hissi veriyor. Bilhassa de Kraliçe’nin devamındaki uzun ve alkışlanan hükümdarlığı göz önüne alındığında…

İnsanlar karmaşık canlılar ve The Crown’daki karakterler de bundan bağımsız değil.

The Crown son sezonlarında en fazla tartışılan şeylerden biri, ele alınan dönemde prens olan Kral 3. Charles’ın, Diana ile eşiyle olan evliliği bağlamında adil bir senaryo yazımıyla ele alınıp alınmayacağıydı.

Beşince serinin sonunda, yazar Peter Morgan’ın kabiliyetinin insan doğasının karmaşıklığını göstermek olduğu görüşündeyim.

O karakterlerine aşık oluyor ve onları hakikaten derin duygularla doldurmadan yapamıyor.