Kuzey İrlanda, ortak yönetimin oluşturulamaması yüzünden yeniden seçime gidecek

Güncelleme bir saat ilkin

Mark Simpson ve Chris Andrews | BBC News, Şimal İrlanda

Siyasal partilerin yeni bir yönetim için anlaşamadığı Şimal İrlanda’da bölge parlamentosu için yeniden seçime gidilecek.

Özerk yönetimde Mayıs ayında bölge parlamentosu için meydana getirilen seçimlerden bu yana birlikçi partiler, cumhuriyetçilerle ortak bir yönetim oluşturulmasını engelliyordu.

Seçim takvimi İngiltere’de Şimal İrlanda’dan Görevli Devlet Bakanı Chris Heaton-Harris’in bölge parlamentosuna resmen 12 hafta içinde yeniden seçim duyuru edilmesi için davet yapmasıyla başlamış olacak.

Bakan, çağrıyı Cuma günü yapma sözü verdi.

Seçim için derhal bir tarih belirlenmesi gerekmese de en uygun tarih 15 Aralık olarak görülüyor.

Kuzey İrlanda Sulh Anlaşması gereği, özerk yönetimin, bölge parlamentosunda yer edinen en büyük partiler tarafınca ortaklaşa oluşması gerekiyor.

Böylece en büyük partilerden biri İngiltere ile birlikten, yana diğeri de cumhuriyetçi olduğundan bölgede dengeli bir ortak iktidar sağlanması öngörülüyor.

Fakat İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılırken (Brexit) kabul etmiş olduğu Şimal İrlanda protokolünden rahatsız olan en büyük birlikçi parti Demokratik Birlik Partisi (DUP) ortak yönetimin oluşmasını aylardır engelliyor.

DUP, AB ile İngiltere içinde Brexit sonrası dönemde Şimal İrlanda’da geçerli olacak tecim ve gümrük kurallarını belirleyen protokolün, bölgenin anayasal statüsünü ihlal ettiğini ve bölgeyi İngiltere’den fiilen ayırdığını korumak için çaba sarfediyor, meclisi boykot ediyordu.

Tıkanmanın ardında, bölgenin statüsünün belirlendiği ve iç çatışmalara son veren sulh anlaşmasının koşullarından birinin, Şimal İrlanda ile İrlanda Cumhuriyeti arasındaki sınırın açık bir sınır olması yatıyor.

Brexit sonrası için AB ile İngiltere içinde varılan Şimal İrlanda protokolü, bölgeyle, güneydeki AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasındaki sınırda AB ticari kurallarının mühim bir kısmının uygulanmaya devam etmesini, doğrusu ticaretin büyük seviyede özgür kalmasını öngörüyordu.

Cumhuriyetçi Sinn Fein Partisi’nin başkan yardımcısı ve yeni oluşturulacak yönetimde en büyük siyasal partinin talibi olarak başbakanlığı alması öngörülen Michelle O’Neill, bölgesel yönetimin oluşması için belirlenmiş süre dolarken, DUP lideri Jeffrey Donaldson’u “liderlik yapamamakla” eleştirmişti.