İstiklal Caddesi’ndeki bombalı saldırı sonrası sosyal medyada hangi yanlış bilgiler yayıldı?

Güncelleme 2 saat ilkin

İstanbul’da İstiklal Caddesi’nde 13 Kasım Pazar günü düzenlenen ve 6 kişinin yaşamını kaybetmiş olduğu bombalı saldırı arkasından sosyal medyada yanlış informasyon içeren birçok paylaşım yapılmış oldu.

Doğru olmayan bazı iddialar, WhatsApp ve Telegram şeklinde iletişim uygulamalarında da yoğun olarak paylaşıldı.

Bu yanlış informasyon paylaşımlarından en dikkat çekici olanlarını derledik.

Zafer Partisi Genel İdare Kurulu üyesi Adem Taşkaya, patlamanın arkasından Twitter’da, olayın şüphelisinin fotoğrafını kullanıp “Bölme’deki hain saldırıyı meydana getiren şahıs Jiyan Tosun isminde PKK’lı bir avukat” paylaşımını yapmış oldu.

Taşkaya, paylaşımını kısa süre sonrasında silerken bu iddia sosyal medyada ve çeşitli iletişim uygulamalarında hızla yayıldı.

Saldırıdan bigün sonrasında yetkililer, şüphelinin Ahlam Albashir bulunduğunu deklare etti.

Tosun, hakkında paylaşımla ilgili olarak kabahat duyurusunda bulunmuş oldu.

İnsan Hakları Derneği Ankara Şubesi Eş Başkanı Sevil Turgut, 18 Kasım’da mevzuyla ilgili düzenlenen basın açıklamasında, “Paylaşım 3 dakika sonrasında kaldırılmış olsa da ekran görüntüsü alınıp, fazlaca sayıda hesap tarafınca anında yaygınlaştırıldı. Bununla birlikte Jiyan’a, ailesine ve Eş Genel Başkanımız Eren Keskin’e ölüm tehditleri gelmeye başladı. Şu sebeple telefon numaraları Telegram, WhatsApp ve hatta oyun gruplarında paylaşılmıştı” dedi.

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Hususi Raportörü Mary Lawlor, mevzuyla ilgili Twitter’dan yapmış olduğu açıklamada, Tosun ve ailesine yönelik tehditlerle ilgili haberlerden kaygı duyduğunu, yetkililerin bu durumu düzeltmesi ve koruma sağlaması icap ettiğini belirtti.

Hakkaniyet Bakanı Bekir Bozdağ, TBMM’deki bakanlık bütçe görüşmelerinde, HDP Milletvekili Züleyha Gülüm’ün mevzuyla ilgili sorusuna cevap vererek, Tosun için koruma sonucu alındığını deklare etti.

Saldırıdan sonraki günlerde TikTok’ta Somalili bir kişinin patlamayla ilgili çekmiş olduğu bir video yayımlandı.

Bu video, hem TikTok hem de öteki sosyal medya platformlarında, kadının, zanlının kardeşi bulunduğunu söylediği iddiasıyla yayıldı.

İddiaya nazaran hanım, kardeşinin masum bulunduğunu da belirtiyordu.

Sadece bu iddia doğru değil.

BBC Somali Servisi videoyu inceledi ve Somalili bulunduğunu teyit etmiş olduğu kadının söylediklerinin çevirisini yapmış oldu.

Bu videoda kadınının, zanlı ile herhangi bir yakınlığı olduğuna dair bir cümlesi bulunmuyor.

Kadın videoda, saldırıya ve zanlının saldırıyla ilişkisine dair bazı şüphelerini dile getiriyor ve Türkiye’deki Somalililer ile yabancılara dikkatli olma çağrısı yapıyor:

“Lütfen dikkat olun. Tüm Somalililer ve burada yaşayan yabancılar dikkatli olmalı zira polis şimdi, ülkede yaşayan yabancıların evlerine giriyor ve tüm masum yabancıları topluyor.

“Durum ciddi, bu durumdan korkuyorum ve bu yüzden Somalilileri ve yabancıları dikkatli olmaya ve evde kalmaya çağırıyorum. Tanrı’tan güvende olmamızı sağlamasını temenni ediyorum. Saldırının tüm kurbanları için yakarma ediyorum ve bu olayın sorumlularının bu saldırı sebebiyle en büyük bedeli ödemesini temenni ediyorum.”

TikTok’taki paylaşım bir süre sonrasında paylaşan şahıs tarafınca silinirken video, yanlış çeviriyle değişik sosyal medya uygulamalarında değişik hesaplardan yayılmaya devam etti.

13 Kasım Pazar günü, saldırıdan derhal sonrasında sosyal medyada, patlamayı gösterdiği iddia edilen birçok yanlış görsel araç-gereç paylaşıldı.

Bunlardan en fazla öne çıkanı, bir adam intihar saldırganını İstiklal Caddesi’nde gösteren videoydu.

Bu video, sosyal medyada bazı haber hesapları tarafınca da paylaşıldı.

Sadece video yanlış bu sebeple 13 Kasım’daki patlama değil 2016’da gene bu caddede düzenlenen saldırıyla ilgili.

Video, Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) örgütüyle bağlantılı bir saldırganın 19 Mart 2016 tarihinde düzenlemiş olduğu intihar saldırısını gösteriyor.

13 Kasım akşamı bilhassa İstanbul’daki WhatsApp ve Telegram gruplarında, bombalı saldırı arkasından Şişhane’de polis ile bir grup içinde silahlı çatışma çıkmış olduğu ve ikinci bir bombalı saldırı düzenlenmiş olduğu söylentileri de yayıldı.

Bu iddiaları sosyal medyada paylaşan hesaplar da oldu.

Sadece bu söylentiler doğru değil.

Vaka akşamı Şişhane’de polis ile bir grup içinde bir çatışma yaşanmadı.

İkinci bir patlama da gerçekleşmedi.

BBC Türkçe’nin çevredeki esnaftan edinmiş olduğu bilgiye nazaran, aynı akşam Beyoğlu Öğretmen Evi önündeki şüpheli paket ise uzman takımlar tarafınca fünye ile patlatıldı sadece pakette herhangi bir patlayıcı olmadığı anlaşıldı.