Haiti, ülkedeki çete şiddetine son verebilmek için dış askeri yardım istedi

Merlyn Thomas / BBC News

Haiti, ülkeyi nüzul eden çete sertliği krizini durdurmak için yabancı askeri destek istedi.

Haiti hükümeti, Başbakan Ariel Henry’ye “büyük insani kriz riski” sebebiyle silahlı yardım isteme yetkisi verdi.

Ayrıca ABD, güvensiz ortam sebebiyle vatandaşlarına Haiti’yi terk etme çağrısı yapmış oldu.

Bir grup kuvvetli çete, Eylül başından bu yana ülkenin başlıca yakıt terminalini kuşatım altında tutuyor ve su ve besin benzer biçimde temel tüketim maddelerinin tedarikine darbe vuruyor.

Silahlı müdahale isteğinin kime göndermiş olduğu ya da ne şekilde sağlanacağı net değil.

Birleşmiş Milletler (BM) Haiti hükümetinden resmi bir talep almadıklarını belirtti.

BM Sözcüsü Stephane Dujarric “Bununla beraber Hati’deki güvenlik durumundan, Haiti halkı üstündeki etkilerinden ve bilhassa insani yardım alanında işimizi yapabilme imkanlarından aşırı derecede kaygılıyız” dedi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vedant Patel, ABD’nin de Haiti’de yakıt dağıtımını tekrardan başlatmak için bir insani koridor oluşturulması isteğini değerlendirdiğini deklare etti.

Patel bunu yapabilmek için askerlerin nereden geleceğini söylemedi.

Varreux yakıt terminali geçen aydan bu yana kuvvetli çetelerin oluşturduğu bir koalisyon tarafınca işgal edilmiş halde. Bu da tüm bir ülkeyi durma noktasına getirdi. Bazı hastaneler kapanırken, dükkanlar kepenk kapattı ve gezi hizmetleri durdu.

Ülkede sertlik, Henry’nin 11 Eylül’den itibaren hükümetin yakıt sübvansiyonlarına son vereceğini açıklaması ve bunun peşinden yakıt fiyatlarında büyük artış olmasından sonrasında iyice arttı.

Başta başkent Port-au-Prince’te olmak suretiyle protestolar ve yağma vakaları büyüdü, besin yardımı depoları hedef alındı. BM Haiti temsilcisine bakılırsa 5 milyon dolarlık besin kaybedildi.

Haiti hükümetinin dış askeri müdahale isteğinin, beş yıl ilkin ülkeden ayrılan BM Sulh Gücü’nün geri dönüşü anlamına gelip gelmeyeceği bilinmiyor.

BM’nin ülkedeki varlığı tartışmalı bir miras bırakmıştı. BM Sulh Gücü 10 yıldan uzun süre ilkin 10 bin dolayında kişinin ölümüne neden olan kolera salgının başlamasında kısmi sorumluluğu kabul etmişti.

Haiti hükümeti, geçen Pazar günü üç yıldan bu yana ilk kez sekiz kişinin koleradan öldüğünü deklare etti ve ülkede bir de sıhhat krizi yaşanabileceği kaygılarını artırdı.

Çetelerin kuşatım altına almış olduğu kaynaklardan kabul edilen temiz içme suyu da, koleranın kirli suyla yayılmış olduğu düşünüldüğünde yaşamsal bir ehemmiyet kazanıyor.

Haiti dünyanın en yoksul ülkelerinden biri ve son dönemde birçok krize sahne oldu.

Temmuz 2021’de ülkenin Cumhurbaşkanı Jovenel Moise suikaste uğrarken, yalnız bir ay sonrasında 2200’den fazla kişinin öldüğü, büyük bir zelzele oldu.

BM verilerine bakılırsa Temmuz ayında yalnız 10 gün içinde çete sertliği sebebiyle 200’den fazla şahıs yaşamını yitirdi.