Dart misyonu: NASA’nın uzay aracı 11 milyon kilometre uzaklıktaki asteroide çarpacak

(*11*)Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) Dart misyonu kapsamında fırlattığı uzay aracı önümüzdeki saatlerde Dimorphos adlı bir asteroide çarpacak.

(*11*)Dart misyonu, büyük ölçekli bir asteroidin Dünya’ya çarpmasını engellemenin zorluklarını tespit etmeyi hedefliyor.

(*11*)Kasım 2021’de fırlatılan uzay aracı, yolculuğunu tamamladığında asteroide çarpacak ve hızıyla yörüngesini değiştirmeye çalışacak.

(*11*)Bu tecrübe etme Dünya’dan 11 milyon kilometre uzaklıktaki Dimorphos asteroidi üstünde yapılacak.

(*11*)NASA, Dimorphos’un Dünya için herhangi bir çekince oluşturmadığını ve bu denemenin de asteroidi bizlere doğru yönlendirmeyeceğini belirtti.

(*11*)Çarpma anının Salı sabahı TSİ 02:14’te olması planlanıyor. James Webb teleskobu dahil birçok teleskop bu anı izliyor olacak.

(*11*)Filmlerde buna benzer sahneleri izledik sadece NASA, Dünya’yı hakikaten ölümcül bir asteroidin etkisinden korumanın mümkün olup olmadığı öğrenecek.

(*11*)Bilim insanları, Güneş Sistemi’ni oluşturan yapı taşlarının artıkları olarak nitelenebilecek asteroidlerin hızını fazlaca küçük bir oranda değiştirmenin bu işlem için kafi bulunduğunu düşünüyor.

(*11*)Bu sayede asteroidlerin Dünya’ya çarpmadan geçeceğini ifade ediyor.

(*11*)Doğal bu işlemin asteroid hemen hemen Dünya’dan yeterince uzak olduğunda yapılması gerekiyor.

(*11*)Çift Asteroid Yönlendirme Testi (Dart), 160 metre çapındaki Dimorphos’a saatte 20 bin kilometre hızla çarpacak.

(*11*)Böylece Dimorphos’un daha büyük olan, 780 metre çapındaki Didymos asteroidinin etrafındaki yörüngesinde fazlaca küçük bir değişim olacak.

(*11*)Bu minik değişiklikle cismin Dünya’ya çarpma tehlikesi bertaraf edilebilecek.

(*11*)NASA, 570 kilogram ağırlığındaki Dart’ın Dimorphos’a çarpma anından muhteşem fotoğraflar çıkabileceğini düşünüyor.

(*11*)Dart misyonunu yürüten Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı’ndan Dr. Nancy Chabot, “Dart, bir asteroide cisim çarparak meydana getirilen ilk gezegen müdafa denemesi” diyor ve devam ediyor:

(*11*)”Gerçekte bu şekilde bir işlem yapılacak olsa asteroidin çekince yaratmaya başladığı andan uzun bir süre ilkin yapılabilir ve asteroidlerin yörüngesinde küçük değişimler elde edilebilir.”

(*11*)Uzmanlar Dimorphos’a çarpmanın zorluklarından da bahsediyor.

(*11*)Dart, Dimorphos’u Didymos’tan sadece yolculuğunun son 50 dakikasında ayırt etmeye başlayabilecek.

(*11*)Bu kısa süre içinde uzay aracına ilişkin navigasyon yazılımının hızlıca doğru yönü saptaması gerekecek.

(*11*)Dart Programı’nda çalışan bilim insanı Dr. Tom Statler, “Işık hızı ve aradaki mesafeyi düşünecek olursak bu işlemin fazlaca süratli yapılması gerekiyor. Mesela bir pilotun uzay aracını denetim etmesine zaman olmaz” diyor ve sözlerine devam ediyor:

(*11*)”Bu yüzden uzay aracı tarafınca yakalanan fotoğrafları yorumlayabilen ve bu doğrultuda hedefi belirleyebilen bir yazılım geliştirdik.”

(*11*)Dart, asteroide doğru ilerlerken dünyaya saniyede bir fotoğraf gönderecek.

(*11*)İlk başta fazlaca uzakta bir nokta olarak görülen hedef giderek büyüyecek ve çarpma anından derhal ilkin merceğin tamamını kaplayacak.

(*11*)Aynı zamanda Dart vesilesiyle taşınan ve birkaç gün ilkin uzaya bırakılan 14 kilogram ağırlığında, İtalya yapımı LiciaCube adlı bir nano uydu da uzay aracının Dimorphos’ta oluşturduğu krateri fotoğraflayacak.

(*11*)LiciaCube’un çekmiş olduğu fotoğraflar gelecek günlerde dünyaya ulaşacak.

(*11*)İtalya Uzay Ajansı’ndan Simone Pirrotta, “LiciaCube, Dart’ın çarpma anından üç dakika sonrasında Dimorphos’un yanından geçecek” diyor ve devam ediyor:

(*11*)”LiciaCube, çarpmanın etkisiyle Dimorphos’un yüzeyinden dağılan parçacıkları takip edecek ve böylece göktaşının yörüngesinin ne seviyede değiştiğini hesaplayacak.”

(*11*)Şu anda Dimorphos’un Didymos’un etrafındaki yörüngesini tamamlaması 11 saat 55 dakika sürüyor.

(*11*)Çarpma anından sonrasında bu sürenin 11 saat 45 dakikaya düşmesi planlanıyor.

(*11*)Uzmanlar gökyüzü araştırmaları ve istatistiksel analizler yardımıyla Dünya’ya çarpması durumunda tüm yaşamı yok edebilecek asteroidlerin yüzde 95’inin tespit edildiğini ve bunların herhangi bir çekince oluşturmadığını söylüyor.

(*11*)Ancak insanlık üstünde fazlaca büyük tesirleri olabilecek ve hemen hemen tespit edilmemiş daha minik asteroidler olabilir.

(*11*)Dimorphos benzer biçimde bir asteroidin Dünya’ya çarpması durumunda 1 kilometre çapında ve yüzlerce metre derinliğinde bir krater oluşur ve bunun tesiri oldukça büyük olur.

(*11*)Bundan dört yıl sonrasında Avrupa Uzay Ajansı’na ilişkin üç uzay aracı, Hera adlı bir misyonla Didymos ve Dimorphos’ta takip emek harcamaları gerçekleştirecek.