Büyük Set Resifi’nde toparlanma görülse de tehdit sürüyor

Tiffannie Turnbull

BBC News, Sydney

Avustralya’da yapılan bir araştırmada, fırtınalar ve beyazlaşma felaketlerinin ardından, Büyük Set Resifi’ndeki mercan kayalıklarının toparlandığı ve geniş kesimlerde rekor seviyelere geldiği tespit edildi.

Büyük Set Resifi’nin gözlemlenmeye başladığı 36 yıl öncesinden bu yana, resifin kuzey ve orta kesimlerinde en büyük seviyede mercan kayalığı örtüsü görüldü.

Ancak resifin güney kesimlerindeki mercan örtüsü azaldı.

Yetkililer yeni oluşan mercan kayalıklarının özellikle tehdit altında oluğunu ve sürecin iklim deşikliği ve diğer tehditler nedeniyle hızla geriye çevrilebileceğini belirtti.

Avustralya Deniz Bilimleri Enstitüsü (Aims) her yıl havadan gözlemler ve teknelerle yavaşça çekilen dalgıçlar tarafından resifin durumunu inceliyor.

Son altı yıldaki dördüncü büyük beyazlaşmanın geçen Mart’ta teyit edilmesinden sonra, Aims bu yılki araştırma sonuçlarından çok kaygılıydı.

Aims Genel Sekreteri Paul Hardisty, “36 yıllık inceleme sürecinde, Büyük Set Resifi’nde hiç bu kadar zamanlama anlamında birbirine yakın beyazlaşma görmedik”  dedi.

Beyazlaşma, ısınan sular nedeniyle mercan kayalarının, içlerinde yaşayan, onlara rengini ve canlılığını veren alg türü organizmaları atmasıyla oluşuyor. Bu felaketten sonra kayalığın yeniden canlanması mümkün; ancak yalnızca koşullar yeniden düzelirse bu olabiliyor.

2016’dan önce sadece iki beyazlaşma olayı görülmüştü.

Bu yılki beyazlaşma, normalde suyun ısısını azaltan iklim olayı La Nina sırasında görülen bir ilkti.

Dr. Hardisty son sonuçların koşulların izin vermesi halinde resifin kendisini toparlayabileceğini gösterdiğini, ancak “akut ve güçlü sorunların” daha sık ve daha uzun süreli olduğunu belirtti.

Resif aynı zamanda, mercanları yiyen dikenli deniz yıldızları ve zarar veren dalgalar yaratan tropik siklonlardan da zarar görüyor.

Aims’ten Dr. Mike Emslie, yeni oluşan Acropora türü mercanların resife yönelik tehditlere özellikle açık olduğunu söylüyor.

Emslie “Bu, gelecekte yaşanacak sorunların, gözlemlenen toparlanmayı kısa sürede geri çevirebilmesi anlamına geliyor” dedi.

Büyük Set Resifi, dünyanın biyolojik açıdan en çeşitli ekosistemlerinden biri olarak, “büyük bilimsel ve yapısal önemi” nedeniyle 40 yıldır Dünya Mirası listesinde.  

Resifin bakım ve yönetimini üstlenen Büyük Set Resifi Deniz Parkı Kurumu, iklim değişikliği nedeniyle, resifin geleceğinin “çok kötü” olacağını söylüyor.

UNESCO ise resifi korumak için yeterince şey yapılmadığını savunuyor.