Geçtiğimiz hafta Türkiye’de yaşanan yüzyılın en büyük depreminin ardından Borsa İstanbul’u (BİST 100) üç gündür kapatmayan yönetime tepkiler sürüyor. Sözde “mali yağma” sürecindeki tüm operasyonların iptali çağrısı yinelendi.
Bir süredir hükümetin yatırımcıları yatırımcı çekmeye teşvik ettiği Borsa İstanbul’da, depremin ilk günü olan 6 Şubat’tan başlayarak üç gün boyunca operasyonlar hiçbir şey olmamış gibi devam etti. Borsa düşüşü hızlanırken, anahtar birçok kez tersine döndü. Bu süreçte Borsa İstanbul %16’nın üzerinde değer kaybederken, üçüncü işlem gününde kayıplar arttı ve saat 11.00 sıralarında işlemler geçici olarak kapandı. 14 Şubat’a kadar kapalı olan borsada üç işlem günü yerine sadece üçüncü günün işlemleri iptal edildi.
GÜVEN ŞOK OLDU
Borsa Uzmanları Derneği yaptığı açıklamada, borsanın kapatılmamasının ciddi sorunlara yol açtığını belirterek, “Teknik sıkıntılar olsa da borsanın 6 Şubat’ta kapanması gerekirdi. O gün veya sonrasında yapılan işlemlerin geriye dönük olarak iptal edilmesi uygun olabilir. BİST bünyesinde piyasa kapanış süresinin en az 5 iş günü daha uzatılması gerekmektedir.
Tüketici Sendikaları Federasyonu bile borsada yaşananları “mali yağma” olarak nitelendirdi. Federasyon Başkanı Mehmet Bülent Deniz, depremin olduğu bölgede zor durumda olan 400 bine yakın yatırımcının ciddi kayıplar verdiğini söyledi. Deniz, “Kapatma kararı alındığında at Üsküdar’ı geçmişti. “Bu finansal talan sonucunda yatırımcıların adalet ilkesi, adalet duygusu ve sermaye piyasalarına olan güveni onarılamaz şekilde zedelenecektir.” Deniz, operasyonların 3 Şubat statüsüne dönmesinin beklendiğini ve temettü dağıtan şirketlerin dağıtım tarihlerini öne almaları gerektiğini söyledi.
SAHİP KİMİ DAVET ET
prof. Dr. Cem Başlevent de borsayı kapatmak için çok geç kalındığını söyledi. İşlemleri iptal etmek için çok geç kalındığını, birçok yatırımcının paralarını hesaplarına çekmiş olabileceğini belirten Başlevent, “Bu yatırımcılara anlatıp paralarını geri veremezsiniz. Çarşamba günü karar verilir verilmez Salı günkü işlemler de iptal edilebilir. Pazartesi günkü kazanın şoku nedeniyle büyük bir hasar olmadı, ancak ne yazık ki bu karar verilmedi” dedi.
Olayları 1999 yılı ile karşılaştıran Başlevent, “Ardından gece deprem olunca sabah bürokratlar inisiyatif aldı ve bir türlü işlemleri başlatmadı. Ama artık o inisiyatifi kullanacak bir bürokrat yok. Bireysel yatırımcılardan ziyade algoritmik ticaret botları için her şey normal bir gün gibiydi ve 2 gündür satıştan para kazanıyorlardı. Kimse müdahale edemez dedi.
Borsa açılış gününde de satışların devam edebileceğini belirten Başlevent, şunları kaydetti:
“Bölgedeki 400 bin yatırımcı nakit ihtiyacı için satış yapabiliyor. Aracı kurumlar yatırımcıların krediyle aldıkları portföylerini satacak. Bu düşüşü hızlandıracaktır. Bir zamanlar vatandaşı borsaya davet eden yöneticiler artık o vatandaşa sahip çıksın.”
KATAR ORTAK BİST’TE YÖNETİM KRİZİ
Borsa İstanbul (BİST) yönetiminin başında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın damadı Berat Albayrak’ın tez hocası Prof. Erişah Arıcan bulunuyor. Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nın 2019’da ortaklıktan ayrıldığı Borsa İstanbul’un şu anda yüzde 10’u Katar’a ait. Varlık Fonu bünyesinde yer alan borsanın yönetim kurulu üyeleri arasında Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun’un yanı sıra Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı Metin Kıratlı ve Katar Yatırım Otoritesi liderlerinden Ahmed Ali Al-Hammadi yer alıyor.
Borsanın deprem günü kapalı olmamasının nedeninin, yönetimin perde arkası kararlar verememesi olduğu iddia ediliyor. İddiaya göre hükümet içindeki bazı yetkililer borsanın kapatılması gerektiğini söylemiş ancak aracı kamu kurumları bu duruma karşı çıkmışlardı. Sermaye Piyasası Kurulu emirsiz hareket edemeyeceğini söyleyince oklar Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’ye çevrildi. Nabati ise konuyu başkana taşımaktan kaçınırdı.
Yoruma kapalı.